Ceacht 28

I.Irregular Verbs

A. Déan ceist astu seo.

1. Chuala muid an ceol sin cheana.
2. Rugadh Bríd i Sasana.
3. Teagann Máirtín 'chuile shamhradh.
4. Ní íosfaidh Cáitín an fheoil sin.
5. Tabharfaidh tú póg dhom.
6. Ní 'éarfá é sin as Gaeilge.
7. Thiocfaidís aríst i mbliana.
8. Ní bhéarfaidh na gardaí ar an rifíneach.
9. Dúirt an léachtóir go mbeadh an scrúdú Déardaoin.
10. Thug mo chol ceathar an leabha sin don pháiste.

B. Déan abairtí diúltacha astu seo.

1. An gcloiseann tú an t-amhrán?
2. Thugadh sí a gasúr léi nuair a theagadh sí go hÉirinn.
3. An dtabharfá rud aisteach mar sin faoi deara?
4. D'ith muid ar ndinnéar go luath inné.
5. Deareann muintir na Gaeltacht go dtiocfaidh deá-aimsir aríst.
6. B'fhéidir go mbéarfaí ar an duine a ghoid an t-airgead.
7. Teara ar ais aríst.
8. An íosfá ubh eile?
9. Dúirt muid i gcónaí g dtugann an rialtas pian dhúinn.
10. Tiocfaidh muid ar ais an tseachtain seo chugainn.

C. Cuir -deir sé- leis na habairtí seo.

E.g., Tá sé tinn. --> Deir sé go bhfuil sé tinn.

1. Thug sé an t-airgead don oifige.
2. Béarfaidh a bhean anocht.
3. Tiocfaidh an samhradh agus fásfaidh an féar.
4. D'íosfadh sibh cáca.
5. Chuala siad an scéal agus chreid siad é.
6. Cloisfidh tú an torann má bhíonn tú i do dhúiseacht.
7. Tháinig 'chuile dhuine aréir.
8. Ní itheadh Páidín feoil ar bith.
9. Thug muid ceirnín do mo dhriofúr.
10. Deireadh Peige go mbeadh sí anseo.

D. Athraigh an aimsir, de réir an mhúnla.

Tá sé anseo anois. inné? An raibh sé anseo inné?

anois-X: Níl sé anseo anois.

Cond: Bheadh sé anseo.

1. Tháinig an geimhreadh go luath.
   • Cond-X:
   • Anuraidh?
   • An bhliain seo chugainn:
   • 'chuile bhliain:
   • i mbliana? An bhfuil __________
2. D'ith mé bricfásta mór.
   • Cond:
   • Amáireach-X
   • Inné ?
   • 'chuile lá-X-?
   • Anóis: Tá mé____________
3. Cloiseann tú an ceol.
   • Amáireach-?
   • Aréir:
   • Go minic-X-?
   • Cond-?
4. Beireann sí leanbh 'chuile bhliain.
   • Anois:
   • Anuraidh-X
   • Aréir-?
   • Amáireach:
5. Tá mé ag teacht anois.
   • Amáireach-X
   • Cond:
   • I gcónaí-X-?
   • Inné:
6. Deireann muid an rud céanna i gcónaí.
   • Anois:
   • Amáireach-X:
   • Inné-?
   • Cond-X-?
   • Amáireach:

II. Idir

Líon na bearnaí (Fill the blanks with correct form of idir+pronoun)

1. Bhí *siad* ag caint ____________.
2. Tá droch-chosúlacht ar *Phádraig*. Níl mórán ________ agus an bhás.
3. Ná bíodh *muid* ag troid. Níl mé ag iarraidh trioblóid _________.
4. An bhfeiceann tú *Úna Bheag*? Ní difríocht ar bith __________agus a máthair.
5. Fuair tú luach maith ar an gcarr a dhíol *tú* do *Mháirtín.* Bhí margadh maith déanta ________________.
6. Ná innis *thusa* do aon duine an scéal a d/innis *mé* dhuit. Coinneoidh muid ________________ agus ___________ é.
7. Bhíodh *Bríd agus Cáit* ina gcairde móra, ach tháinig rud eicínt _______________ agus níl siad ag caint anois.
8. Breathnaíonn *an crann sin* an-uaigneach. Nuair a bhí mé anseo cheana, bhí tomacha ag fás ______________ agus an teach.

III. Genitive

A. Give the genitive for of each phrase.

B. Fill in the genitive of the word in parentheses.

1. ag glasáil ______________ (the door)
2. tinneas _______________(a head)
3. bean _________________(the red haired man's)
4. bun ________ (of the sack)
5. teach ____________(of the congregation)
6. ós cionn __________(the tree)
7. barúil _____________(of the policeman)
8. ós comhair ____________(the door)
9. thar éis _____________ (the big war)
10. croí ___________ (my bright treasure)
11. leabhar ____________(of humour)
12. i lár __________ (of the hole)
13. mo chuid __________(money)
14. ag moladh ______ (the army)
15. uair ________(of the clock)
16. beagán _________(distance)
17. ag goil chun ________ (improvement)
18. gob ___________(the bird's)
19. fuil ________ (the bull's)
20. méid _________(of his neck)

IV. Vocative.

Give the vocative form of the following words and phrases.

1. duine uasal ______________
2. Mícheál ______________
3. cailín ______________
4. Maimeó ______________
5. Bríd ______________
6. fear an tí ______________
7. cairde dil ______________
8. Séamas ______________
9. créatúir ______________
10. amadán ______________
11. madadh ______________
12. diabhal ______________
13. stócach ______________
14. gasúr ______________
15. Peadar ______________
16. fir óga ______________
17. Dia ______________
18. stór mo chroí ______________

V. Diminutives.

Make the following nouns diminutive, by adding the suffix -in.